Το σκάκι είναι ένα υπέροχο παιχνίδι μυαλού, το οποίο έχει την δική του ιστορία, έχοντας κάνει πολλούς ανθρώπους να το αγαπήσουν αλλά και αρκετούς να το μισήσουν. Πόσοι από εμάς δεν έχουμε δοκιμάσει μια παρτίδα, βγαίνοντας κάποιες φορές νικητές αλλά και άλλες φορές χαμένοι. Ένα παιχνίδι που μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά μέχρι πολλές ώρες σκέψης και στρατηγικής. Πάμε να γνωρίσουμε την ιστορία του….
Ιστορία
Η ιστορία του πιο ευφυούς παιχνιδιού ξεκινάει από την Βόρεια Ινδία και την Περσία, γύρω στον 6ο αιώνα, όπου είχε την ονομασία Chaturanga που σήμαινε «Τα 4 τμήματα».
Η διαφορά του Chaturanga από το σκάκι στην σημερινή του μορφή ήταν ότι τα πιόνια είχαν διαφορετικές ιδιότητες αλλά νικητής ήταν και πάλι αυτός που κατατρόπωνε τον βασιλιά.
Το όμορφο αυτό άθλημα συνέχισε να εξελίσσεται στην Περσία, έχοντας την ονομασία «Chatrang». Στην Περσία οι κανόνες άρχισαν να αλλάζουν με τους παίκτες να φωνάζουν «Shah Mat», δηλαδή «Ο Βασιλιάς Πέθανε».
Όταν η Περσία κατακτήθηκε από τους Άραβες, το σκάκι όχι απλά δεν χάθηκε αλλά συνέχισε να υπάρχει από τους Άραβες, με το μουσουλμανικό κράτος να το αγκαλιάζει και να διατηρεί τα ονόματα των κομματιών αλλά και τους κανόνες.
Στον 9ο αιώνα ήρθε η ώρα το σκάκι να φτάσει και στην Νότια Ευρώπη. Οι Μαυριτανοί ήταν υπεύθυνοι για τη μεταφορά του στην Ιβηρική χερσόνησο και από εκεί εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη. Την ίδια χρονική περίοδο το σκάκι εμφανίστηκε και στη Ρωσία.
Οι επόμενοι προορισμοί του σκακιού ήταν τα βόρεια παράλια της Αφρικής, το Βυζάντιο και η μακρινή Ανατολή,
όπου το μετέφεραν Βουδιστές και έμποροι μεταξιού.
Η δημοτικότητά του στη Βόρεια Ευρώπη έφτασε στα ύψη όταν δημιουργήθηκαν πιόνια-φιγούρες. Από τον 15ο αιώνα και μετά το σκάκι άρχισε να αλλάζει κανόνες, μέχρι να φτάσει στην σημερινή του μορφή.
Τα πρώτα τουρνουά
Στα μέσα του 19ου αιώνα ξεκινάνε και τα πρώτα τουρνουά σκάκι. Το 1851 στο Λονδίνο διεξάγεται το πρώτο τουρνουά σκάκι, με τον Γερμανό Andrersen να είναι ο μεγάλος νικητής. Αρκετά χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 1886, πραγματοποιήθηκε το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Σκάκι. Η «επίσημη» σύγχρονη ιστορία του σκακιού ξεκινά με τον 1ο παγκόσμιο πρωταθλητή Βίλχελμ Σταϊνιτς.
Η αναγνώριση
Το 1924 ιδρύθηκε η Παγκόσμια Σκακιστική Ομοσπονδία (FIDE) και ξεκίνησαν να διοργανώνονται όλο και περισσότερα τουρνουά ανά τον κόσμο. Πλέον το σκάκι είχε γίνει και επίσημα ένα άθλημα για όλους.
Σκάκι και Τεχνολογία
Με τον 21ο αιώνα, το σκάκι συνδέθηκε φυσιολογικά και με την τεχνολογία και το παιχνίδι προστέθηκε σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ενώ την δεκαετία του 90 μεταφέρθηκε και στο διαδίκτυο δίνοντας νέα ώθηση και δυναμική στο άθλημα,
αφού οι λάτρεις του σκακιού μπορούσαν να βρουν άλλους παίκτες και να ανταγωνίζονται online, να παρακολουθούν τουρνουά και να κάνουν online μαθήματα σκάκι.
Έρευνες για πολλούς λάτρεις
Σύμφωνα με έρευνα, υπάρχουν περίπου 605 εκατομμύρια ενήλικες που παίζουν σκάκι σε τακτά χρονικά διαστήματα. Επίσης το 12% των Βρετανών, 15% των Αμερικανών, 23% των Γερμανών, 43% των Ρώσων και 70% των Ινδών, παίζουν σκάκι τουλάχιστον 1 φορά το χρόνο.
Και όμως χαρακτηρίσθηκε ως ένα «επικίνδυνο» παιχνίδι
Κάποτε το παιχνίδι κατηγορήθηκε ότι διασπά την προσοχή από φλέγοντα θέματα της εποχής και ότι είναι χάσιμο χρόνου. Θεωρήθηκε από πολλές ηγεσίες ανά τους αιώνες αντικοινωνικό, βλάσφημο και κυρίως επικίνδυνο, καθώς ακόνιζε το μυαλό των πολιτών.
Στην Περσία το 644 μ.Χ. όταν η περιοχή κατακτήθηκε από τους στρατούς του Umar Bin Al-Khatta,
o Χαλίφης το χαρακτήρισε μη ισλαμικό, επειδή θεώρησε πως το ταμπλό και τα πιόνια του παιχνιδιού ενθάρρυναν τον τζόγο.
Λίγες δεκαετίες αργότερα απαγορεύτηκε στην Ιαπωνία από τον αυτοκράτορα Jito και στη συνέχεια στην Αίγυπτο. Ο Καρδινάλιος Damiani του Ostin απαγόρευσε το σκάκι στους κληρικούς του επειδή ένιωθε ότι με το χρόνο που ξόδευαν θα έμεναν μακριά από τον Θεό.
Ακολούθησαν πολλοί που χαρακτήρισαν το σκάκι ως αμαρτία ή είδος ακολασίας, ενώ κάποιοι άλλοι το απαγόρευσαν επειδή το θεωρούσαν άχρηστο και βαρετό,
όπως ο βασιλιάς Λουίς ο 9ος της Γαλλίας αλλά και ο ιδρυτής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης William of Wickham.
Το 2001 οι Ταλιμπάν το απαγόρευσαν αποκαλούμενοι τη διάσπαση προσοχής από τις προσευχές τους,
ενώ το 2016 απαγορεύτηκε και στη Σαουδική Αραβία επειδή το θεώρησαν χάσιμο χρόνου.
Κώστας Αγοράκης
