Λέγανε οι παλιοί : “Όπου δεν πίπτει λόγος πίπτει ράβδος”.
Πως “κολλάει” αυτό όμως σε ένα άρθρο για το περιβάλλον;
Είναι από τα πρώτα πράγματα που άκουσα στη σχολή και με σόκαρε αρκετά, το κάπως μακρινό πλέον, 2005. Τότε που ακόμα δεν είχαμε καν ένα δεύτερο κάδο στο σπίτι μας για τα ανακυκλώσιμα απορρίμματα. (Ακόμα δεν έχεις ε; Να βάλεις… και θα σου πω εγώ αργότερα τι θα πετάς και πως!)
Μαθαίνεις ότι στην Ευρώπη ο γείτονας “καρφώνει” τον γείτονα ακόμα και στην περίπτωση που αντιληφθεί λάθος τρόπο ανακύκλωσης και “τρώει” πρόστιμο. Το πρώτο που σου έρχεται στο μυαλό είναι: Πόσο ρουφιάνοι είναι και ότι εδώ είναι Ελλάδα δεν έχουμε τέτοια θέματα (ακόμα).
Ξέρεις ωστόσο ότι έχουν ήδη μπει περιβαλλοντικά τέλη σε εταιρίες παραγωγής και πώλησης διαφόρων προϊόντων και υποχρεούνται σε ανακύκλωση μεγάλου μέρους των προϊόντων τους και ότι για να πουλήσει πχ έναν λαμπτήρα πρέπει να έχει έναν παλιό για να επιστρέψει… αλλιώς έχει επιπρόσθετο φόρο. Γενικά υπάρχει μια πολιτική αυστηρότατων κυρώσεων. Χωρίς να χρειάζεται να μπορώ να μαντέψω το μέλλον βλέπω ότι κοντοζυγωνει και ο οικιακός φόρος (βλέπε τέλη κυκλοφορίας με περιβαλλοντικα κριτήρια για τα οχήματα).
Παράλληλα βλέπεις ότι σε επιδοτούν με κάποια έκπτωση για να κάνεις απόσυρση διαφόρων συσκευών και οχημάτων.
Ναι φίλε, το ότι κερδίζεις κάποια φραγκάκια από την καινούρια τηλεόραση επιστρέφοντας την χαλασμένη σου, το χρωστάς στην Αρχή που λέει ότι “ο ρυπαίνων πληρώνει” . Όλος ο πλανήτης αυτό ακολουθεί θέλει δε θέλει… και συμφέρει… πολύ… όλους μας!
Καρότο και μαστίγιο λίγο η φάση ε; Από τη μια φόροι από την άλλη ανταποδοτική ανακύκλωση.
Για να να μη σε κουράζω όμως άλλο με γενικότητες
Κυκλική οικονομία ονομάζεται και βάζει το περιβάλλον σε μια σχέση win/win με την οικονομία. Παραγωγή-κατανάλωση- ανακύκλωση. Έστω και με το βούρδουλα λοιπόν οι εταιρίες σε παγκόσμιο επίπεδο μπήκανε στη φιλοσοφία, και μάλιστα απολαμβάνουν και τα οφέλη (οικονομικά φυσικά) ενώ παράλληλα έχουν μειώσει τις περιβαλλοντικες ζημιές κάτι που ήδη απολαμβάνεις εσύ και εγώ στην καθημερινότητα. Αν αναρωτιέσαι τι εννοώ απλά σου αναφέρω ένα μικρό παράδειγμα πως η “τρύπα” του όζοντος έχει αρχίσει και ψιλοκλείνει. (δε θα μπω σε λεπτομέρειες είναι πολλές, γκούγκλαρε τα η περίμενε κάποιο επόμενο άρθρο μου). Πήρε όμως πολλά χρόνια και χρειάστηκε στοχευμενη δράση σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε αυτό το πρόβλημα το οικοσύστημα μελέτης ειναι όλος ο πλανήτης!
Τώρα σκέψου πόσο πιο απλό ακούγεται να κάνεις το ίδιο στο οικοσύστημα του σπιτιού σου. Γιατί για οικοσύστημα πρόκειται. Πολύ γενικά ο ορισμός λέει ότι είναι το σύνολο των βιοτικών (οργανισμών) και των αβιοτικων παραγόντων (χώμα, ήλιος, νερό, αέρας, κτλ), αλλά και η μεταξύ τους αλληλεπίδραση σε μια ορισμένη από τον εκάστοτε μελετητή έκταση κάθε φορά. Μπορεί δηλαδή να είναι μια γλάστρα, μπορεί όμως και όλος ο πλανήτης! Σίγουρα είναι και το σπίτι σου αρκεί να θες και να μπορείς να το αντιμετωπίσεις έτσι! Το να θέλεις, έχει να κάνει με το πόσο ευαισθητοποιημένος είσαι να δράσεις.. για όποιο λόγο (δεν κρίνουμε εδώ). Το να μπορείς όμως, είναι θέμα κατάλληλης εκπαίδευσης, κάτι που, δυστυχώς, ειδικά οι Έλληνες είμαστε πολύ πίσω.
Διαβάστε επίσης: Βροχή από πλαστικό!
Με αρθράκια που θα σου πετάω εγώ ανά τακτά χρονικά διαστήματα από εδώ θα λυθούν απορίες του στυλ πως και τι ακριβώς ανακυκλώνω, ποια πλαστικά, ποιο χαρτί και υπό ποιες προϋποθέσεις. Τι σημαίνουν αυτά τα σηματάκια στις συσκευασιες, που και πως πετάω το χρησιμοποιημενο λάδι (βασικά δεν το πετάς το λάδι πουθενά, οπότε μέχρι να σου πω τι πρέπει να κάνεις μάζεψε το σε ένα μπουκάλι.). Πώς μπορώ να έχω ένα κομποστοποιητή (αν έχω κήπο), ώστε να μηδενίσω και τα οργανικά μου απορρίμματα και να έχω και το καλύτερο λίπασμα μετά και στην ουσία μηδέν απορρίμματα αν το σκεφτείς. Τίποτα δε θα φτάνει από το δικό σου σπίτι στο ΧΥΤΑ (τόσο μάγκας). Πως να καταναλώσεις λιγότερη ενέργεια που θα οφελήσει και την τσέπη σου χωρίς να στερηθείς όμως κάτι, και άλλες πολλές μικρές καθημερινές απορίες που μας ταλαιπωρούν όλους, αλλά στο τέλος διαμορφώνουν μια περιβαλλοντική στάση (αν ξέρεις τι να κάνεις) ή μια σύγχυση (αν δεν έχεις ιδέα)… άσχετα από τα αρχικά κίνητρα.
Είπαμε, είναι win/win εδώ η ιστορία.
ΥΓ1: Μή σε δω να πετάς σκουπίδια κάτω, 2020 έχουμε, σοβαρέψου. Αν είσαι από αυτούς που λένε, έλα μωρέ και τι έγινε από εμένα θα σωθεί ή θα πάθει ζημιά το περιβάλλον; Δεν έχω να σου πω κάτι… Απλά μην είσαι αυτός ο τύπος αν δε σου κάνει κόπο (το έπιασες το υπονοούμενο).
ΥΓ2: Ότι αναφέρω ή θα αναφέρω σε μελλοντικό άρθρο, τα βασίζω σε επιστημονικές πηγές και μόνο. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση ένα τέτοιου είδους άρθρο δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί ως επιστημονικό.
Λοιπόν, αυτά μέχρι στιγμής και ότι είναι μιλάμε…
Γιώργος Κουτσούμπας
Περιβαλλοντολόγος Msc